Dövlət Bayrağı — xalqımızın milli kimliyini, azadlıq əzmini və dövlət müstəqilliyini əks etdirən ali rəmzlərdən biridir. O, yalnız ideoloji və mənəvi məna daşımır, eyni zamanda, müəyyən edilmiş fiziki forma, rəng və ölçü nisbətlərinə malik rəsmi atributdur. Bayrağın fiziki təsviri qanunla dəqiq müəyyən olunmuş, onun bütün parametrləri Azərbaycan Respublikasının “Dövlət Bayrağı haqqında” Qanununda təsbit edilmişdir. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağı eni ilə uzunluğu arasında 1:2 nisbət olan düzbucaqlı parça şəklindədir. Bayraq üç bərabər üfüqi zolaqdan ibarətdir:yuxarı zolaq mavi,orta zolaq qırmızı,aşağı zolaq isə yaşıl rəngdədir. Hər bir zolaq eyni enə malikdir və bayrağın ümumi eninin üçdə bir hissəsini təşkil edir. Bayraq həm vizual, həm də simvolik baxımdan harmonik quruluşa malikdir — rənglərin ardıcıllığı, aypara və ulduzun yerləşməsi elə düşünülüb ki, həm estetik, həm də mənəvi bütövlük yaratsın. Bayrağın üç rəngi təkcə ideoloji deyil, həm də fiziki baxımdan tam müəyyən olunmuş rəng kodları ilə ifadə edilir. Mavi rəng — göy tonlarının açıq çalarına uyğun gəlir, səma və türk kimliyinin rəmzidir. Qırmızı rəng — canlı, parlaq çalarla seçilir və müasirlik, tərəqqi ideyasını simvolizə edir. Yaşıl rəng — İslam mədəniyyətinə bağlılığı və təbiətin əbədi təravətini əks etdirir. Bu rənglər bir-biri ilə kontrast təşkil etmir, əksinə, vizual cəhətdən harmonik bir kompozisiya yaradır. Bu da bayrağa həm estetik gözəllik, həm də tarixi dərinlik qazandırır. Dövlət bayrağı həm ölkə daxilində, həm də beynəlxalq səviyyədə müxtəlif formalarda istifadə edilir. Dövlət orqanlarının binalarında, parlamentdə, prezident iqamətgahında, hökumət binasında, məhkəmələrdə və digər dövlət idarələrində daimi olaraq asılır; Dövlət rəhbərlərinin iş otaqlarında və rəsmi görüşlər zamanı nümayiş etdirilir; Xarici ölkələrdə fəaliyyət göstərən Azərbaycan səfirlikləri, konsulluqları və diplomatik nümayəndəliklərində dalğalanır; Beynəlxalq idman yarışlarında, mədəni tədbirlərdə və sammitlərdə Azərbaycan nümayəndələri tərəfindən daşıyılır; Qələbə qazanan idmançılar səhnəyə qalxarkən Azərbaycan himni ilə birlikdə üçrəngli bayrağımız ucaldılır – bu, dövlətin beynəlxalq nüfuzunun göstəricisidir; Orduda, hərbi hissələrdə, gəmilərdə və sərhəd məntəqələrində dövlət bayrağı daim ucaldılır; Bayraq əsgərlərin andiçmə mərasimində, hərbi paradlarda və rəsmi tədbirlərdə əsas rəmz kimi istifadə olunur; Dövlət bayrağı vətənpərvərlik yürüşlərində, anım günlərində, şəhidlərin məzarlarında və rəsmi mərasimlərdə istifadə olunur; Hər bir vətəndaş üçün bayraq evdə, ofisdə və ya avtomobildə şərəf simvolu kimi qəbul edilir; Bu, bayrağın sadəcə dövlət rəmzi deyil, həm də milli dəyər kimi insanların mənəvi həyatına daxil olduğunu göstərir. Bu, həm Vətənə sədaqət andının, həm də milli qürurun təzahürüdür. Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə görə, dövlət bayrağına qarşı hörmətsizlik və ya onu təhqir etmək ciddi hüquqi məsuliyyət yaradır. Cinayət Məcəlləsinin 324-cü maddəsinə əsasən, dövlət rəmzlərini təhqir edən şəxslər cəzalandırılır. Çünki bu bayraq – Azərbaycanın varlığının, azadlığının və ucalığının təcəssümüdür.
Aygün İsmayılova
Saatlı Tarix-Diyarşünaslıq muzeyinin əməkdaşı