Yeni Azərbaycan Partiyası (YAP) Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi çərçivəsində, özünün təsdiq olunmuş Nizamnaməsi və Proqramı əsasında fəaliyyət göstərən siyasi qurum kimi formalaşmışdır. Partiyanın yaranma dövrü ölkənin siyasi tarixində mürəkkəb, ziddiyyətli və qeyri-sabitliklə müşayiət olunan bir mərhələyə təsadüf edirdi. Bu səbəbdən YAP həm təşkilati, həm ideoloji baxımdan sistemli və hüquqi bazaya əsaslanan fəaliyyət prinsipi müəyyənləşdirməyi prioritet saymışdır. Partiya ilk gündən dövlətin konstitusion quruluşuna hörmət, qanunçuluğa əməl və siyasi proseslərə məsuliyyətli yanaşma kimi fundamental prinsipləri öz fəaliyyətinin əsas xəttinə çevirdi.
YAP-ın fəaliyyətə başlamasının hüquqi əsasları onun Nizamnaməsi və Proqramında əks olunmuşdur. Bu sənədlər partiyanın məqsədlərini, vəzifələrini, təşkilati strukturunu və fəaliyyət istiqamətlərini müəyyənləşdirərək onu Azərbaycan siyasi sisteminin hüquqi-siyasi tələblərinə uyğun şəkildə formalaşdırmışdır. Partiya milli maraqların müdafiəsi, dövlətçiliyin möhkəmləndirilməsi, demokratik dəyərlərin inkişafı, sosial-iqtisadi sabitliyin təmin edilməsi və ölkənin müstəqilliyinin qorunması kimi bir sıra strateji ideyaları öz Proqramının mərkəzinə yerləşdirmişdir. Bununla da YAP qısa müddət ərzində təşkilatlanmış, geniş kütlələrin maraqlarını ifadə edə bilən siyasi qüvvəyə çevrilmişdir.
Yeni Azərbaycan Partiyası yaranarkən müxalifət partiyası statusunda olsa da, siyasi rəqabəti dağıdıcı deyil, konstruktiv şəkildə həyata keçirməyi zəruri hesab etmişdir. Bu, həmin dövr üçün çox mühüm mövqe idi. Çünki ölkədə dərin siyasi böhran, iqtidar–müxalifət qarşıdurması və sabitliyin olmaması cəmiyyəti ciddi şəkildə sarsıdırdı. YAP siyasi münasibətləri qarşıdurma müstəvisindən çıxarmağı, milli maraqları siyasi mübarizənin fövqünə qaldırmağı məqsəd qoymuşdu. Partiyanın konstruktiv mövqeyi ondan ibarət idi ki, hakimiyyətin fəaliyyətində müsbət olan məqamlar dəstəklənir, problemlər isə tənqid olunmaqla yanaşı, onların həlli yolları da təklif edilirdi. Yəni YAP müxalifəti destruktiv tərzdə deyil, məsuliyyətli və dövlətçilik maraqlarına uyğun şəkildə həyata keçirirdi.
Bu konstruktiv mövqe həm partiyanın nüfuzunun artmasına, həm də siyasi dialoqun inkişafına töhfə verirdi. YAP anlayırdı ki, ölkənin daxilində siyasi qarşıdurma dərinləşdikcə dövlətin gələcəyi üçün təhlükələr artır. Buna görə də partiya cəmiyyətdə həmrəyliyin yaradılmasını, siyasi mədəniyyətin yüksəldilməsini və milli maraqlara xidmət edən siyasi münasibətlər sisteminin formalaşdırılmasını vacib hesab edirdi. Bu siyasət YAP-ı qısa müddətdə geniş elektoratın dəstəyini qazanan siyasi təşkilata çevirdi.
Partiyanın konstruktiv mövqe tutmasının əsas səbəblərindən biri də Azərbaycan dövlətinin gələcəyi naminə düşünülmüş strategiyaya malik olması idi. YAP hesab edirdi ki, müstəqilliyini yenicə qazanmış ölkədə davamlı inkişafın təmin olunması, hüquqi dövlət quruculuğunun həyata keçirilməsi və sabitliyin bərpası üçün siyasi qüvvələr arasında məsuliyyətli əməkdaşlıq vacibdir. Bu baxımdan YAP müxalifət mövqeyində olarkən belə, destruktiv çağırışlardan, daxili sabitliyi pozan fəaliyyətlərdən və populist ritorikadan uzaq dururdu. Partiya daha çox real problemlərin təhlilinə, onların həlli üçün praktik təkliflərin irəli sürülməsinə və dövlət institutlarının möhkəmləndirilməsinə yönəlmiş siyasi xətt yürüdürdü.
Nəticə etibarilə, Yeni Azərbaycan Partiyasının qanunvericiliyə tam uyğun fəaliyyət göstərməsi, hüquqi baza üzərində formalaşması və konstruktiv müxalifətçilik xətti seçməsi onun siyasi sistemdə etibarlı və məsuliyyətli qüvvə kimi qəbul edilməsinin əsas səbəblərindən oldu. YAP-ın bu mövqeyi ölkənin siyasi mədəniyyətinin formalaşmasına, sağlam siyasi rəqabət mühitinin yaranmasına və dövlətçilik ideyalarının güclənməsinə mühüm töhfə verdi. Bu gün də partiyanın yaranma dövründə seçdiyi strateji siyasi xətt onun fəaliyyətində davam etməkdədir və Azərbaycan siyasi həyatında əhəmiyyətli rol oynamaqdadır.
Telman Ağayev
Saatlı rayon Heydər Əliyev Mərkəzinin direktoru