• Be. Okt 20th, 2025

Füzuli rayonunun coğrafi mövqeyi və təbii xüsusiyyətləri

ByVuqar Ferzeliyev

Okt 20, 2025

Azərbaycanın qədim və strateji əhəmiyyətə malik bölgələrindən biri olan Füzuli rayonu Qarabağ dağ silsiləsinin cənub-şərq ətəklərindən başlayaraq Araz çayına qədər uzanan maili düzənlik və alçaq sahələri əhatə edir. Coğrafi mövqeyinə görə Füzuli həm dağlıq, həm də düzənlik relyef formalarına malikdir ki, bu da onun təbiətinin və təsərrüfat həyatının rəngarəngliyinə səbəb olur.

Füzuli rayonu Cəbrayıl, Xocavənd, Ağcabədi və Beyləqan rayonları ilə sərhəddə yerləşir. Həmçinin, Araz çayı boyunca İran İslam Respublikası ilə həmsərhəddir. Bu mövqe Füzuliyə həm iqtisadi, həm də strateji baxımdan mühüm coğrafi üstünlük qazandırır. Rayonun ümumi ərazisi 1386 kvadrat kilometr təşkil edir.

Ərazidən axan Quruçay, Köndələnçay və Çərəkənçay kimi çaylar Araz hövzəsinə daxil olur. Bu çaylar rayonun su ehtiyatlarının formalaşmasında, kənd təsərrüfatının inkişafında və ekoloji tarazlığın qorunmasında mühüm rol oynayır. Çayların ətrafında münbit torpaqların, xüsusən də boz-qonur və çəmən-şabalıdı torpaq tiplərinin geniş yayılması Füzuli torpaqlarının yüksək məhsuldarlığını təmin edir.

İqlim şəraiti yarımsəhra və quru subtropik xüsusiyyətlər daşıyır. Yaylar isti və quraq, qışlar isə mülayim keçir. Bu iqlim xüsusiyyəti taxılçılıq, pambıqçılıq, üzümçülük və heyvandarlıq kimi sahələrin inkişafına şərait yaradır.

Füzuli rayonunun təbiəti təkcə iqtisadi baxımdan deyil, həm də ekoloji və turizm potensialı baxımından diqqətəlayiqdir. Qarabağ dağ silsiləsinin ətəklərində yerləşən dağətəyi ərazilər, Araz çayı boyunca uzanan düzənliklər, eləcə də yaşıllıq zolaqları bu bölgəni ekoloji cəhətdən zəngin bir məkana çevirir.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Füzuli rayonunda həyata keçirilən bərpa və yenidənqurma işləri nəticəsində bu coğrafi məkan sürətlə dirçəlir. İşğaldan azad edilən torpaqlarda yeni yaşayış massivləri, müasir infrastruktur, suvarma sistemləri və yollar salınır. Bu layihələr Füzulinin tarixi və strateji əhəmiyyətini bir daha önə çıxarır, onun regionda iqtisadi və sosial mərkəzə çevrilməsinə şərait yaradır.

Füzulinin coğrafi mövqeyi həm təbii sərvətlər, həm də insan amili ilə zəngin bir sintez təşkil edir. Burada yaradılan müasir yaşayış məntəqələri, kənd təsərrüfatı sahələrinin inkişafı və ekoloji tarazlığın qorunması istiqamətində atılan addımlar bu torpağın dövlətimizin diqqət mərkəzində olduğunu təsdiqləyir.

Saatlı rayon Heydər Əliyev Mərkəzinin əməkdaşı

Hüseyn Eynullayev