Əbəs yerə Azərbaycanın mədəniyyət və incəsənət beşiyi sayılan Şuşanı Qarabağın döyünən qəlbi adlandırmırlar. Şuşa qalası və bir vaxtlar öz möhtəşəmliyi ilə seçilən Yuxarı Gövhər ağa məscidi burada yerləşir. Biz bu tarixi Qələbəni döyüş meydanında qazandıq. 2020-ci il noyabrın 8-i Azərbaycan tarixində əbədi qalacaqdır. Bu tarix əbədi yaşayacaq. Bu, bizim şanlı Qələbəmizin, Zəfərimizin günüdür!”.
Əvvəlcədən anons edildiyi kimi, mədəniyyət paytaxtımız Şuşada “Xarıbülbül” musiqi festivalı keçiriləcək. Prezident İlham Əliyev hələ fevralın əvvəlində Azərbaycan Televiziyasına verdiyi müsahibəsində Şuşanın mədəniyyət paytaxtı elan ediləcəyini demişdi. Həmin qərar nəticəsində Şuşada abidələrin qorunması, görkəmli mədəniyyət və incəsənət xadimlərinin xatirələrinin əbədiləşdirilməsi istiqamətində əhəmiyyətli addımlar atılmışdır.
Təkcə Şuşanın işğal edilməsi nəticəsində 8 muzey, 31 kitabxana, 17 klub, 8 mədəniyyət evi dağıdılmış, viran edilmişdir. Şuşa şəhərinin tarixi muzeyinin 5 minədək eksponatı, Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət muzeyi Şuşa filialının, Dövlət Qarabağ Tarixi muzeyinin 1000-dək eksponatı, Azərbaycan professional musiqisinin banisi, bəstəkar Üzeyir Hacıbəyovun (300-dən cox əşya), Azərbaycan vokal sənətinin əsasını qoymuş boyuk müğənni Bülbülün (400-dək əşya), gorkəmli musiqiçi və rəssam Mir Mövsüm Nəvvabın (100-dən cox əşya) xatirə müzeylərinin fondları qarət edildi. Erməni təcavüzkarları Azərbaycan musiqisinin böyük xadimləri Üzeyir bəy Hacıbəylinin və Bülbülün, habelə şairə Xurşud Banu Natəvanın heykəllərini Şuşa şəhərindən Ermənistan ərazisinə aparmışdılar. Bu abidələr bütün mənəviyyat normalarının ziddinə olaraq vəhşicəsinə güllələnmiş və ağır texnika vasitəsilə zədələnmişdilər.
Ermənilər Şuşada tarixi binalarda yerləşən Dövlət Musiqili Dram Teatrını, Dövlət Qarabağ tarixi və Şuşa şəhərinin tarixi muzeylərini, Üzeyir Hacıbəyovun, Bülbülün, Mir Möhsün Nəvvabın xatirə muzeylərini, Azərbaycan Xalçası Dövlət Muzeyinin filialını, Dövlət Rəsm Qalеrеyasını, 4 texnikumu, 2 institut filialını, orta və orta ixtisas musiqi məktəblərini, кitabхanaları, 2 sanatoriyanı, görkəmli sənət adamlarının ev muzeylərini, 70 yerlik turist bazasını, 1200 yerlik internat məktəbi və s. dağıdaraq yox ediblər. Ermənilər eyni zamanda 350 hektarlıq qoruq zonasındakı 300 tarixi və mədəniyyət abidəsini, 550 qədim yaşayış binasını sökərək şəhərin landşaftına ciddi zərər vurublar.Şuşanın azad edilməsilə Üzeyir bəy Hacıbəylinin, Bülbülün, Xurşud Banu Natəvanın ermənilər tərəfindən vəhşicəsinə gülləbaran edilmiş heykəlləri öz yerlərinə qoyuldu.
Ermənistan rejiminin işğal edilmiş ərazilərdə törətdiyi vəhşilikdən danışan dövlətimizin başçısı deyib: “Elə hesab edirlər ki, bizim yaddaşımızdan silinəcək bu vəhşilik? Biz 44 gün müharibə apardıq, Ermənistanı demək olar ki, tamamilə məğlub etdik. İstənilən addım ata bilərdik, istənilən addım! Amma mən demişəm ki, biz mülki əhaliyə qarşı vuruşmuruq. Biz tarixə qarşı vuruşmuruq. Biz dini abidələrə qarşı vuruşmuruq”.
Şuşa ilə bağlı xalqa müraciətində görürük ki, ölkə başçısı bundan nə qədər sevinir. Təbii ki, bu sevinci bütün xalq yaşayır. Prezident İlham Əliyev Şuşa şəhərini Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı elan edib. Şuşanın Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı elan edilməsi çox böyük hadisədir. Bu, prezidentimizin xüsusi diqqəti deməkdir. Bu, bütün xalqımızın iradəsinin ifadəsidir. Hər sahədə olduğu kimi, biz bu sahədə də biz xalqın iradəsinin öz əksini tapdığını görürük”. Dövlətimizin başçısı deyib ki, Şuşada Vaqif poeziya günləri və “Xarı bülbül” festivalı bərpa olunmalıdır: Ölkə başçısı tərəfindən “Şuşanın dirçəldilməsi” ifadəsinin səsləndirilməsi də xüsusi əhəmiyyət kəsb edən bir məsələdir.
Azərbaycanın çox böyük mədəniyyət hadisələri Qarabağ və Şuşa ilə bağlıdır. Bura böyük mədəniyyət xadimlərinin, yazıçıların, dramaturqların vətəni olub. Şuşada Vaqif poeziya günlərinin keçirilməsi ədəbiyyatımız, ədəbiyyat tariximiz və ənənələrimizə sadiqlik baxımından son dərəcədə əhəmiyyətlidir. Vaqif bizim çağdaş Azərbaycan poeziyasının, müasir Azərbaycan şeirinin banilərindən biridir. O, yeni Azərbaycan ədəbi məktəbinin əsasını qoyanlardan biri olub. Neçə əsrdir ki, Vaqifin ənənələri yaşayır. Erməni işğalından öncə də Şuşada Vaqif poeziya günləri keçirilirdi. Indi də Vaqif poeziya günlərinin keçirilməsi həm məntiqli, həm də Qarabağın bərpası, tərəqqisi baxımından son dərəcə vacibdir. Şuşada vaxtiylə çox böyük ədəbi məclislər olub. Vaqif poeziya günləri sadəcə şeir, poeziya bayramı olmur, həm də bürtövlüklə Azərbaycan ədəbiyyatının, mədəniyyətinin bayramı olur. Inşallah, bu böyük günlər bundan sonra da təntənə ilə keçiriləcək.Həsən Həsənli, Cəlilabad şəhər sakini